khuongtienao
18-06-2021, 10:37 AM
1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền công nghệ số
những định nghĩa về cách kiếm tiền online (electronic money/e-money) hiện nay trên toàn cầu thường được hiểu ở phạm vi tương đối rộng. Thí dụ, nhà băng Trung ương Châu Âu (ECB) biểu đạt tiền điện tử là giá trị tiền tệ được lưu trữ trên một thiết bị điện tử được dùng nhiều để tiến hành thương lượng thanh toán cho những đơn vị khác không hề là tổ chức phát hành. Còn ngân hàng trả tiền quốc tế (BIS) khái niệm tiền điện tử là giá trị được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong đó thông báo về khoản tiền hoặc trị giá khả dụng của quý khách được lưu trữ trên một thiết bị điện tử thuộc sở hữu của quý khách. Những định nghĩa này hơi phức tạp, có thể gây ra lầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền công nghệ số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).
Xem thêm: arbitrage là gì
Trong thực tại, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với các loại tiền khác ưng chuẩn 4 đặc điểm chính. Trước nhất, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đấy, tiền điện tử có gần như 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), bàn luận (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Song song, tiền điện tử cũng luôn được biểu hiện dưới dạng giá trị của tiền pháp định của một quốc gia (thí dụ Việt Nam Đồng, đô la, SGD...). Không chỉ vậy, tiền điện tử cũng được nhà băng Trung ương (NHTW) bảo đảm.
Thứ 2, tiền điện tử có thể do nhà băng phát hành hoặc cũng có thể do công ty phi ngân hàng phát hành. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho người dùng, tất cả quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với các đơn vị phát hành tiền điện tử. Đối với những nhà băng, NHTW có hệ thống các quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ đề nghị, bảo hiểm tiền gửi… Đối với những tổ chức phi nhà băng, NHTW có các quy định về cấp phép, về giám sát… và thường ngày phải thực hiện ký quỹ tại hệ thống nhà băng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).
Thứ ba, tiền điện tử có công thức đảm bảo tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo đấy, tiền điện tử do những nhà băng phát hành sẽ được đảm bảo bằng tỷ lệ dữ trữ đề nghị tại NHTW, còn tiền điện tử do những doanh nghiệp phi ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bằng công thức ký quỹ tại hệ thống nhà băng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Bình thường, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn phổ quát so với tỷ lệ dự trữ đề nghị do các quy định an toàn áp dụng đối với những đơn vị này thấp hơn nhiều so với nhà băng. Tỷ lệ ký quỹ tại một số quốc gia theo cách tiếp cận thận trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm dị biệt then chốt giữa tiền ngân hàng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).
Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong các sản phẩm điện tử gồm 2 loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại sáng tạo gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.
Xem thêm: tài khoản demo
Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB định nghĩa như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền kỹ thuật số ko chịu sự quản lý, được phát hành bởi những người lớn mạnh phần mềm (developers) thường đồng thời là người kiểm soát hệ thống; được sử dụng và chấp thuận trả tiền giữa các thành viên của một cộng đồng ảo nhất mực”. Thí dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được sử dụng cho lăng xê hay các trò chơi trên app Facebook... Theo ấy, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất không giống nhau. Tiền ảo chẳng phải là tiền pháp định nên không gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW bảo đảm. Các đơn vị phát hành tiền ảo cũng ko chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Cùng lúc, khuôn khổ hoạt động của tiền ảo thường hơi hẹp chỉ trong phạm một cộng đồng và dùng cho mục tiêu nhất định (thí dụ, game online). Đề cập cách khác, tiền ảo mang nhiều đặc điểm của hàng hóa đàm luận hơn là một đồng bạc. Mặc dù vậy, hiện nay tiền ảo đang từng thao tác lớn mạnh với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn phận sự của đơn vị phát hành mà ko gắn với bổn phận của NHTW và phạm vi hoạt động cũng chỉ ở phạm vi một cộng đồng như nêu trên.
Còn tiền kỹ thuật số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được tạo ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp, được giao dịch, đàm luận hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự điều hành của bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào (trừ lúc được NHTW trực tiếp phát hành). Tỉ dụ tiêu biểu của tiền phương pháp số là Bitcoin, Ethereum... Có thân xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang tăng trưởng để có phổ quát đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng thanh toán, còn khả năng tích tụ trị giá thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Mặc dầu vậy, tiền công nghệ số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở nên tiền điện tử với lý do quan yếu nhất là sự xác nhận của NHTW các quốc gia. Khi NHTW tất cả quốc gia không thừa nhận, đồng bạc công nghệ số sẽ không được bảo đảm và không có khả năng quy đổi ở khuôn khổ rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền kỹ thuật số đang được vững mạnh theo hướng khai thác những lợi thế, Về ưu điểm của công nghệ chuỗi khối - blockchain (như giá cả đàm phán thấp, độ an toàn bảo mật cao, tiện dụng, chóng vánh...) hơn là theo hướng dùng đồng tiền công nghệ số như 1 đồng tiền đích thực.
Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm ấy là tiền di động (mobile money), nghĩ rằng tiền di động và tiền điện tử khác nhau. Tuy vậy, theo khái niệm của Hiệp hội thông tin di động thế giới (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận nhà cung cấp tài chính qua điện thoại di động. định nghĩa này rộng và bao hàm toàn bộ ý nghĩa của nhà sản xuất này, nhất là từ giác độ người tiêu dùng. Theo ấy, với thực chất là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do công ty (thường là nhà mạng) cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phát hành và định danh khách hàng ưng chuẩn cơ sở dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, không cần kết liên với account ngân hàng. Đơn vị nguồn vốn quốc tế (IFC) cũng quan niệm rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong đấy những thương lượng thanh toán và nguồn vốn được tiến hành trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với tài khoản ngân hàng.
hai. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định định nghĩa tiền điện tử. Tuy thế, một số văn bản đã quy định những dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật nhà băng Nhà nước (2010), Luật các tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về trả tiền ko dùng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ ngân hàng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về thanh toán không dùng tiền mặt sửa đổi đã thống nhất đưa ra khái niệm rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là trị giá tiền tệ lưu trữ trên những dụng cụ điện tử được trả trước bởi quý khách cho nhà băng, chi nhánh nhà băng nước ngoài, đơn vị cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán để tiến hành giao dịch trả tiền và được bảo đảm trị giá tương ứng tại ngân hàng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.
So sánh với các định nghĩa trên thế giới, có thể thấy định nghĩa trong dự thảo hơi thích hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan trọng hơn là việc hợp nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không những giúp dừng rõ ràng phạm vi của tiền điện tử mà còn giúp công tác điều hành được thống nhất về một manh mối là NHNN, từ đó lấp được lỗ hổng trong công việc quản lý đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.
song song, những quy định trong dự thảo can dự tới công ty phi nhà băng cũng giúp phân biệt rõ đơn vị phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với đơn vị hoạt động không phép, bất hợp pháp. Qua ấy, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp những cơ quan có thẩm quyền trong ngăn đề phòng những hành vi tầy trong lĩnh vực này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời gian qua.
Nắm bắt khuynh hướng, cập nhật thông báo về đường ma là gì tại Việt Nam
những định nghĩa về cách kiếm tiền online (electronic money/e-money) hiện nay trên toàn cầu thường được hiểu ở phạm vi tương đối rộng. Thí dụ, nhà băng Trung ương Châu Âu (ECB) biểu đạt tiền điện tử là giá trị tiền tệ được lưu trữ trên một thiết bị điện tử được dùng nhiều để tiến hành thương lượng thanh toán cho những đơn vị khác không hề là tổ chức phát hành. Còn ngân hàng trả tiền quốc tế (BIS) khái niệm tiền điện tử là giá trị được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong đó thông báo về khoản tiền hoặc trị giá khả dụng của quý khách được lưu trữ trên một thiết bị điện tử thuộc sở hữu của quý khách. Những định nghĩa này hơi phức tạp, có thể gây ra lầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền công nghệ số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).
Xem thêm: arbitrage là gì
Trong thực tại, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với các loại tiền khác ưng chuẩn 4 đặc điểm chính. Trước nhất, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đấy, tiền điện tử có gần như 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), bàn luận (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Song song, tiền điện tử cũng luôn được biểu hiện dưới dạng giá trị của tiền pháp định của một quốc gia (thí dụ Việt Nam Đồng, đô la, SGD...). Không chỉ vậy, tiền điện tử cũng được nhà băng Trung ương (NHTW) bảo đảm.
Thứ 2, tiền điện tử có thể do nhà băng phát hành hoặc cũng có thể do công ty phi ngân hàng phát hành. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho người dùng, tất cả quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với các đơn vị phát hành tiền điện tử. Đối với những nhà băng, NHTW có hệ thống các quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ đề nghị, bảo hiểm tiền gửi… Đối với những tổ chức phi nhà băng, NHTW có các quy định về cấp phép, về giám sát… và thường ngày phải thực hiện ký quỹ tại hệ thống nhà băng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).
Thứ ba, tiền điện tử có công thức đảm bảo tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo đấy, tiền điện tử do những nhà băng phát hành sẽ được đảm bảo bằng tỷ lệ dữ trữ đề nghị tại NHTW, còn tiền điện tử do những doanh nghiệp phi ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bằng công thức ký quỹ tại hệ thống nhà băng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Bình thường, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn phổ quát so với tỷ lệ dự trữ đề nghị do các quy định an toàn áp dụng đối với những đơn vị này thấp hơn nhiều so với nhà băng. Tỷ lệ ký quỹ tại một số quốc gia theo cách tiếp cận thận trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm dị biệt then chốt giữa tiền ngân hàng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).
Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong các sản phẩm điện tử gồm 2 loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại sáng tạo gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.
Xem thêm: tài khoản demo
Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB định nghĩa như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền kỹ thuật số ko chịu sự quản lý, được phát hành bởi những người lớn mạnh phần mềm (developers) thường đồng thời là người kiểm soát hệ thống; được sử dụng và chấp thuận trả tiền giữa các thành viên của một cộng đồng ảo nhất mực”. Thí dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được sử dụng cho lăng xê hay các trò chơi trên app Facebook... Theo ấy, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất không giống nhau. Tiền ảo chẳng phải là tiền pháp định nên không gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW bảo đảm. Các đơn vị phát hành tiền ảo cũng ko chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Cùng lúc, khuôn khổ hoạt động của tiền ảo thường hơi hẹp chỉ trong phạm một cộng đồng và dùng cho mục tiêu nhất định (thí dụ, game online). Đề cập cách khác, tiền ảo mang nhiều đặc điểm của hàng hóa đàm luận hơn là một đồng bạc. Mặc dù vậy, hiện nay tiền ảo đang từng thao tác lớn mạnh với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn phận sự của đơn vị phát hành mà ko gắn với bổn phận của NHTW và phạm vi hoạt động cũng chỉ ở phạm vi một cộng đồng như nêu trên.
Còn tiền kỹ thuật số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được tạo ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp, được giao dịch, đàm luận hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự điều hành của bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào (trừ lúc được NHTW trực tiếp phát hành). Tỉ dụ tiêu biểu của tiền phương pháp số là Bitcoin, Ethereum... Có thân xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang tăng trưởng để có phổ quát đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng thanh toán, còn khả năng tích tụ trị giá thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Mặc dầu vậy, tiền công nghệ số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở nên tiền điện tử với lý do quan yếu nhất là sự xác nhận của NHTW các quốc gia. Khi NHTW tất cả quốc gia không thừa nhận, đồng bạc công nghệ số sẽ không được bảo đảm và không có khả năng quy đổi ở khuôn khổ rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền kỹ thuật số đang được vững mạnh theo hướng khai thác những lợi thế, Về ưu điểm của công nghệ chuỗi khối - blockchain (như giá cả đàm phán thấp, độ an toàn bảo mật cao, tiện dụng, chóng vánh...) hơn là theo hướng dùng đồng tiền công nghệ số như 1 đồng tiền đích thực.
Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm ấy là tiền di động (mobile money), nghĩ rằng tiền di động và tiền điện tử khác nhau. Tuy vậy, theo khái niệm của Hiệp hội thông tin di động thế giới (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận nhà cung cấp tài chính qua điện thoại di động. định nghĩa này rộng và bao hàm toàn bộ ý nghĩa của nhà sản xuất này, nhất là từ giác độ người tiêu dùng. Theo ấy, với thực chất là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do công ty (thường là nhà mạng) cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phát hành và định danh khách hàng ưng chuẩn cơ sở dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, không cần kết liên với account ngân hàng. Đơn vị nguồn vốn quốc tế (IFC) cũng quan niệm rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong đấy những thương lượng thanh toán và nguồn vốn được tiến hành trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với tài khoản ngân hàng.
hai. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định định nghĩa tiền điện tử. Tuy thế, một số văn bản đã quy định những dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật nhà băng Nhà nước (2010), Luật các tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về trả tiền ko dùng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ ngân hàng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về thanh toán không dùng tiền mặt sửa đổi đã thống nhất đưa ra khái niệm rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là trị giá tiền tệ lưu trữ trên những dụng cụ điện tử được trả trước bởi quý khách cho nhà băng, chi nhánh nhà băng nước ngoài, đơn vị cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán để tiến hành giao dịch trả tiền và được bảo đảm trị giá tương ứng tại ngân hàng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.
So sánh với các định nghĩa trên thế giới, có thể thấy định nghĩa trong dự thảo hơi thích hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan trọng hơn là việc hợp nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không những giúp dừng rõ ràng phạm vi của tiền điện tử mà còn giúp công tác điều hành được thống nhất về một manh mối là NHNN, từ đó lấp được lỗ hổng trong công việc quản lý đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.
song song, những quy định trong dự thảo can dự tới công ty phi nhà băng cũng giúp phân biệt rõ đơn vị phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với đơn vị hoạt động không phép, bất hợp pháp. Qua ấy, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp những cơ quan có thẩm quyền trong ngăn đề phòng những hành vi tầy trong lĩnh vực này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời gian qua.
Nắm bắt khuynh hướng, cập nhật thông báo về đường ma là gì tại Việt Nam