Ðăng nhập

View Full Version : Tiền điện tử có cơ chế đảm bảo tiền tệ không?


khuongtienao
29-06-2021, 10:13 AM
1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền công nghệ số

các khái niệm về các cách kiếm tiền qua mạng (electronic money/e-money) hiện nay trên thế giới thường được hiểu ở phạm vi khá rộng. Thí dụ, nhà băng Trung ương Châu Âu (ECB) trình bày tiền điện tử là trị giá tiền tệ được lưu trữ trên một trang bị điện tử được sử dụng đa dạng để thực hiện thương lượng thanh toán cho những đơn vị khác chẳng hề là tổ chức phát hành. Còn nhà băng trả tiền quốc tế (BIS) định nghĩa tiền điện tử là trị giá được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong ấy thông tin về khoản tiền hoặc trị giá khả dụng của khách hàng được lưu trữ trên một thiết bị điện tử thuộc sở hữu của khách hàng. Những định nghĩa này hơi phức tạp, có thể gây ra nhầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền công nghệ số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).



Xem thêm: olymp trade có rút tiền được không

Trong thực tiễn, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với các loại tiền khác ưng chuẩn 4 đặc điểm chính. Trước hết, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đó, tiền điện tử có hầu hết 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), trao đổi (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Đồng thời, tiền điện tử cũng luôn được mô tả dưới dạng trị giá của tiền pháp định của một quốc gia (thí dụ Việt Nam Đồng, USD, SGD...). Không chỉ thế, tiền điện tử cũng được ngân hàng Trung ương (NHTW) bảo đảm.

Thứ hai, tiền điện tử có thể do ngân hàng phát hành hoặc cũng có thể do tổ chức phi ngân hàng phát hành. Như thế nên, để bảo đảm an toàn cho người sử dụng, các quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với những doanh nghiệp phát hành tiền điện tử. Đối với những nhà băng, NHTW có hệ thống những quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ buộc phải, bảo hiểm tiền gửi… Đối với những đơn vị phi nhà băng, NHTW có các quy định về cấp phép, về giám sát… và thường nhật phải thực hiện ký quỹ tại hệ thống nhà băng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).

Thứ ba, tiền điện tử có công thức bảo đảm tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo đó, tiền điện tử do các ngân hàng phát hành sẽ được đảm bảo bằng tỷ lệ dữ trữ đề xuất tại NHTW, còn tiền điện tử do các công ty phi ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bằng cơ chế ký quỹ tại hệ thống nhà băng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Thường nhật, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn nhiều so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc do các quy định an toàn áp dụng đối với những doanh nghiệp này thấp hơn phổ biến so với ngân hàng. Tỷ lệ ký quỹ tại 1 số quốc gia theo cách tiếp cận cẩn trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm khác biệt mấu chốt giữa tiền nhà băng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).

Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong các sản phẩm điện tử gồm hai loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại sáng tạo gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.

Xem thêm: mql5

Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB khái niệm như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền công nghệ số không chịu sự điều hành, được phát hành bởi những người phát triển phần mềm (developers) thường cùng lúc là người kiểm soát hệ thống; được dùng và chấp thuận trả tiền giữa các thành viên của một cùng đồng ảo khăng khăng”. Thí dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được dùng cho quảng bá hay các trò chơi trên app Facebook... Theo ấy, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất khác nhau. Tiền ảo không phải là tiền pháp định nên ko gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW đảm bảo. Những đơn vị phát hành tiền ảo cũng ko chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Song song, phạm vi hoạt động của tiền ảo thường tương đối hẹp chỉ trong phạm một cùng đồng và sử dụng cho mục đích cố định (thí dụ, game online). Nhắc cách khác, tiền ảo mang đa dạng đặc điểm của hàng hóa đàm đạo hơn là một đồng bạc. Mặc dầu vậy, hiện nay tiền ảo đang từng bước tăng trưởng với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn nghĩa vụ của tổ chức phát hành mà ko gắn với bổn phận của NHTW và khuôn khổ hoạt động cũng chỉ ở khuôn khổ một cùng đồng như nêu trên.

Còn tiền kỹ thuật số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được cho ra bởi những thuật toán mã hóa phức tạp, được đàm phán, thảo luận hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự quản lý của bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào (trừ khi được NHTW trực tiếp phát hành). Thí dụ điển hình của tiền công nghệ số là Bitcoin, Ethereum... Có thân xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang tăng trưởng để có rộng rãi đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng thanh toán, còn khả năng tích trữ giá trị thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Mặc dù vậy, tiền công nghệ số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở thành tiền điện tử với lý do quan trọng nhất là sự xác nhận của NHTW các quốc gia. Khi NHTW tất cả các nước ko thừa nhận, đồng tiền kỹ thuật số sẽ không được bảo đảm và ko có khả năng quy đổi ở phạm vi rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền phương pháp số đang được phát triển theo hướng khai thác các lợi thế, Về ưu điểm của công nghệ chuỗi khối - blockchain (như giá cả giao dịch thấp, độ an toàn bảo mật cao, tiện lợi, chóng vánh...) hơn là theo hướng dùng đồng tiền công nghệ số như 1 đồng bạc đích thực.

Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm đấy là tiền di động (mobile money), nghĩ rằng tiền di động và tiền điện tử khác nhau. Tuy nhiên, theo khái niệm của Hiệp hội thông tin di động toàn cầu (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận nhà cung cấp vốn đầu tư qua điện thoại di động. khái niệm này rộng và bao hàm hồ hết ý nghĩa của dịch vụ này, nhất là trong khoảng giác độ người sử dụng. Theo đấy, với bản tính là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do tổ chức (thường là nhà mạng) sản xuất dịch vụ trung gian thanh toán phát hành và định danh quý khách duyệt hạ tầng dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, ko cần kết liên với tài khoản nhà băng. Công ty nguồn vốn quốc tế (IFC) cũng cho rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong ấy các thương lượng thanh toán và tài chính được thực hiện trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với account nhà băng.

hai. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam

Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định định nghĩa tiền điện tử. Tuy nhiên, một số văn bản đã quy định các dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật ngân hàng Nhà nước (2010), Luật những tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về trả tiền không dùng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ nhà băng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về thanh toán ko dùng tiền mặt sửa đổi đã hợp nhất đưa ra định nghĩa rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là giá trị tiền tệ lưu trữ trên những dụng cụ điện tử được trả trước bởi quý khách cho ngân hàng, chi nhánh nhà băng nước ngoài, đơn vị phân phối nhà sản xuất trung gian trả tiền để tiến hành đàm phán thanh toán và được bảo đảm giá trị tương ứng tại nhà băng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.

So sánh với các khái niệm trên thế giới, có thể thấy định nghĩa trong dự thảo tương đối thích hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan trọng hơn là việc thống nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không chỉ giúp giới hạn rõ ràng khuôn khổ của tiền điện tử mà còn giúp công tác điều hành được hợp nhất về một mai mối là NHNN, từ đó lấp được lỗ hổng trong công tác điều hành đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.

cùng lúc, các quy định trong dự thảo can dự đến doanh nghiệp phi ngân hàng cũng giúp phân biệt rõ đơn vị phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với tổ chức hoạt động ko phép, bất hợp pháp. Qua ấy, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp các cơ quan có thẩm quyền trong ngăn dự phòng các hành vi tội nhân trong ngành này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời gian qua.



Nắm bắt xu hướng, cập nhật thông tin về đường ma là gì tại Việt Nam