Trong khoảng 10 năm trở lại đây, phong trào nuôi dế làm giàu phát triển mạnh ở Việt Nam nói chung và ở Bình Định nói riêng. Có nhiều vấn đề phát sinh từ con dế, kẻ giàu lên nhanh cũng có, kẻ thơ thẩn vì không tìm được đầu ra cũng có. Vốn đầu tư thấp, thời gian sinh sản và phát triển lại ngắn, chi phí nhân công và thức ăn là không đáng kể, mà giá bán lại cao nên khả năng bị lỗ xem như là rất nhỏ.
Vấn đề này nói ra thì không phải là ai cũng biết, nhưng sự tình ra sao chỉ có người trong nghề là rõ nhất. Ngày 31-12-2010, ngày cuối cùng trong năm cũ tôi có chuyến đi tham quan thực tế các trại dế được xem là nổi tiếng và lớn nhất tỉnh. Đầu tiên tôi tìm đến trại dế của đôi vợ chồng trẻ Lê Thị Mỹ Nữ ở xã Tây Bình huyện Tây Sơn. Theo chị, chị mới nuôi khoảng 1 năm nay và đã xuất được 2 lứa. Với số lượng khoảng 30 xô, chậu nhưng khi hỏi đầu ra cho dế thị chị chỉ cười : đến tháng có người từ Phú Yên ra lấy, còn trong huyện thì chả ai thèm hỏi tới, thậm chí khi hỏi người dân địa phương thì lại trố mắt ngạc nhiên chả biết là ở bên xóm kia ( cách chừng 30m) có người làm cái việc kì cục là nuôi dế. Trước khi rời khoải trại dế của chị tôi hỏi vài câu mang tính xã giao: dế của chị bán ra sao? Chị nói ngay dế giống 5.000đ/con, dế thịt 250.000đ/kg, khay trứng là 50.000/ khay. Đặc biệt là không bán dế sống ( có thể sợ người ta lợi dụng mua dế thịt sống về làm giống cho rẻ).
Hẹn gặp lại anh chị trong dịp khác để mua dê ( chỉ nói đùa ) tôi lại tìm đến trại dế Miền Trung của chỉ em nhà cô Nguyễn Thị Thanh Nga ở thị trấn Ngô Mây huyện Phù Cát. Trại dế cô nằm cáh quốc lộ 1A cũ khoảng 30m. Choáng ngợp trước qui mô quá lớn ( gấp 7-8 lần trại dế của chị Nữ ).Tôi gọi điện cho cô Nga và giả làm người mua hàng và xin được vào tham quan kĩ thuật nuôi, tôi nhận được câu trả lời nếu mua số lương ít nhất là 20 xô dế giống ( mỗi xô có 45 con, mỗi con giá 5.000đ ) tức là trên 900 con giống và đơn đặt hàng trên 10kg dế và là thường xuyên thì cô sẽ mở của cho vào xem. Ngoài ra mọi khách mua dế thịt, dế giống, khay trứng còn lại chỉ được phép đứng bên ngoài có người sẽ đem hàng ra. Động thái của chủ trại có nhiều nguyên nhân, nhưng tôi tin chắc chấn lí do chính là sự ích kỉ, sợ bí quyết chăn nuôi bị tiết lộ, sợ những ai nhanh trí " sao y bản chính" mô hình của mình..cũng có thể là vì cô không đủ tự tin để sẵn sàng cạnh tranh công bằng với những trại khác . Cũng rất có thể là chiêu để " lừa"những bạn trẻ bcó tính hiếu kì... sự tình chỉ mình cô biết. Trước khi rời tôi rời trại cô còn nói nếu mua 900 con giống của cô thì sẽ được bao tiêu với giá 150.000đ/kg dế sống. Cô còn nói nếu mua ở trại khác thì sẽ không được bao tiêu mà phải tự tìm đầu ra.
Tôi chỉ cười và hẹn sang năm ( vài ngày nữa vì giờ đã cuối năm) tôi sẽ trở lại. Sau khi rời khỏi trại dế cảu cô, tôi lại đi ngược lên Nhơn Mỹ-An Nhơn, nơi có trại dế được xem là đối trọng của trại dế Miền Trung của anh Lê Duy Tân. Anh tiếp chúng tôi rất nhiệt tình, anh giới thiệu cho tôi tham quan trại dế của anh. Choáng ngợp trước qui mô và số lượng đàn dế của anh, tôi hỏi mất bao lâu anh mới có được qui mô này, anh bảo mau lắm chỉ trong khoảng nửa năm thì sẽ làm được thôi. Anh giới thiệu trại của anh chỉ bán dế thịt đã qua sơ chế, dế giống, đặc biệt anh không bán khay trứng. Tôi lại nghĩ anh này lại ích kỉ nữa rồi vì khay trứng chỉ có 50.000đ/khay thôi. Nhưng khi nở ra có tới gần ngàn con, với thời gian sinh sản ngắn thì 2 tháng sau chủ đầu tư sẽ có cả triệu con dế con.Tôi lại hỏi anh có bao tiêu không, anh cười phải tự tìm đầu ra.Tôi hỏi tiếp : thế thị trường chính của anh là ở đâu? Anh bảo mỗi tuần dân Sài Gòn ra lấy hàng còn trong tỉnh thì rất hạn chế. Rời khỏi trại dế Duy Tân tôi trở về Vĩnh Thạnh, Quả thật là năm xui xẻo với tôi. Tôi bị phạt vì chạy với tốc độ 41km/h trong khu vực đông dân cư.
Với chuyến tham quan thực tế ở 3 trại dế lớn nhất ở 3 huyện cũng như trong tỉnh Bình Định tôi rút ra một vấn đề là hiện nay thị trường tiêu thụ của dế thịt rất là khó khăn, giá dế liên tục giảm nhưng số trang trại dế mới ngày càng nhiều vì thế động thái của các chủ trại dế lớn tìm mọi cách dụ dỗ, lừa bịp vào những người ít có thông tin gì về dế để bán giống nhằm thu hồi được phần nào số vốn đã bỏ ra để đầu tư vào chi phí xây dựng trại, xô chậu và con giống ban đầu là điều dễ hiểu. Lỡ phóng lao rồi giờ chỉ biết theo lao mà thôi. Chỉ tội cho những ai có đam mê, nhưng bị lừa bởi chính sự đam mê của mình. Mong sao bà con suy nghĩ thật kĩ trước mọi kế hoạch của mình để khỏi chịu cảnh đầu tư ồ ạt để rồi tiến thoái lưỡng nan!
TRẠI DẾ THÀNH AN - VĨNH THẠNH - BÌNH ĐỊNH kính chúc bà con có một năm mới an khang thịnh vượng!
29-09-2012, 09:07 AM
Xem, Nghe, Ngẫm : Sự ích Kỉ Hay Là Vì Thiếu Tự Tin - Nuôi dế
Dạng hẹp
